Smartengeld

Wat is smartengeld?

Smartengeld is dus een vergoeding in geld aan slachtoffers, die dient als compensatie voor leed, pijn en gederfde levensvreugde als gevolg van aan hen toegebracht letsel. Hier wordt onder letsel zowel lichamelijke als psychische verwondingen verstaan.

Het recht op een smartengeldvergoeding is gegeven vanuit de wet. Artikel 6.106 van het Burgerlijk Wetboek geeft, vrij vertaald, elke persoon, die door schuld van een derde (lees: een ander) letsel heeft opgelopen heeft het recht op smartengeld. Als je door schuld van een derde (dus een ander) slachtoffer bent geworden van bijvoorbeeld een verkeersongeval of een arbeidsongeval, dan hoort smartengeld altijd onderdeel uit te maken van jouw schadeclaim.

Hoogte smartengeld

De hoogte van het smartengeld is sterk afhankelijk van de aard en ernst van het opgelopen letsel en van de aard en ernst van de gevolgen daarvan voor het verdere leven van het slachtoffer. Bijvoorbeeld: Een slachtoffer met een gebroken been krijgt normaal gesproken een lagere vergoeding dan een slachtoffer die een been heeft verloren bij een ongeval.

Niet alleen is de aard en ernst van het letsel bij het laatste slachtoffer vaak veel groter, maar ook de gevolgen ervan zijn op de eerste plaats blijvend en veel ingrijpender dan bij het eerste slachtoffer. Ook de wijze waarop het letsel is ontstaan is van invloed. In 2019  beweegt de smartengeldvergoeding zich tussen een minimumbedrag van € 50,00 en een maximumbedrag van op dit moment € 250.000,00.

Wie bepaald hoogte smartengeld?

In Nederland wordt de hoogte van smartengeldvergoedingen (nog steeds) bepaald door de rechter.

De reden waarom de wetgever dit wil overlaten aan de rechter is omdat de rechter onafhankelijk en objectief is. Slachtoffers en aansprakelijke partijen zijn dat vanuit hun ‘beleving’ veel minder. Zeker vanuit het standpunt van het slachtoffer is dat heel begrijpelijk, want deze heeft door schuld van een ander letsel opgelopen en zit met de tijdelijke of blijvende gevolgen ervan.

Lange tijd zijn rechters terughoudend geweest in waardering van smartengeld, terwijl dit juist bedoeld is om erkenning van het leed en de waardering van dat leed in geld. Daar is sinds enige tijd een positieve verandering in gekomen en de bedragen die uitgekeerd worden, liggen iets hoger.

Direct gratis advies van een letselschade jurist

Bepaald alleen de rechter hoogte smartengeld?

Zoals hiervoor aangegeven is het uiteindelijk de rechter die de hoogte van een smartengeldvergoeding bepaalt. Hij of zij is nu eenmaal in Nederland de aangewezen persoon om een uitspraak te doen in een geschil tussen het slachtoffer en een aansprakelijke partij over de hoogte van een smartengeldclaim. In principe zijn het slachtoffer en de aansprakelijke partij dan gebonden aan de uitspraak van de rechter.

In Nederland worden letselschadeclaims, waaronder de bepaling van het smartengeld, in meer dan 90% van de gevallen in der minne afgehandeld; dat wil zeggen, buiten de rechter om en dus in overleg met een verzekeraar en slachtoffer (en belangenbehartiger). En ook in die letselschadeclaims wordt de hoogte van de smartengeldvergoeding bepaald aan de hand van rechterlijke uitspraken over smartengeld.

Het gaat dan om rechterlijke uitspraken die rechters onlangs of  in het verdere verleden hebben gedaan. Door de jaren heen hebben rechters honderden uitspraken gedaan over smartengeldclaims. Al deze uitspraken worden sinds jaar en dag verzameld en uitgegeven door de ANWB, in een boekwerk (en een website) met de zeer toepasselijke naam ‘Smartengeld’.

Elke (gespecialiseerde) belangenbehartiger gebruikt het boek Smartengeld als leidraad voor het vaststellen van de hoogte van het, op de aansprakelijke partij te claimen smartengeld. Dit gaat in overleg met het slachtoffer waarbij vergelijkbare uitspraken met de situatie van het slachtoffer worden overlegd zodat het slachtoffer ook snapt waar de gekozen vergoeding vandaan komt.

Vergoeding smartengeld in diverse categorieën

In het eerder genoemde boek Smartengeld, als vindplaats voor vele rechterlijke uitspraken inzake smartengeld, staan uitspraken die betrekking hebben op smartengeldvergoedingen na een verkeersongeval, maar ook op smartengeld na een medische fout, na mishandeling en na voorvallen waarbij er geen sprake was van lichamelijk letsel.

Dit onderscheid naar de aard van de oorzaak van het ontstaan van het letsel heeft een reden. De rechter houdt namelijk bij de bepaling van de hoogte van de smartengeldvergoeding ook rekening met de financiële draagkracht van de veroorzaker. Als de aansprakelijkheid van de veroorzaker wordt gedekt door een verzekeraar, zoals dat bijna altijd het geval is bij verkeersongevallen en medische fouten, dan speelt dit aspect van de financiële draagkracht van de veroorzaker niet. Immers, een verzekeraar beschikt over het algemeen over een grote financiële draagkracht. Iemand die een ander heeft mishandeld kan over het algemeen niet terugvallen op een verzekeraar en in dergelijke gevallen neemt de rechter de financiële daadkracht van de dader wel mee bij de bepaling van de hoogte van het smartengeld.

Duidelijk mag zijn dat rechters bij hun waardering van het smartengeld alle omstandigheden van het geval laten meewegen. En dat is wat je ook mag verwachten van een professionele letselschaderegelaar.

Samenvattend:

Vergoeding van smartengeld is soms lastig te begrijpen, want het hangt af van vele factoren. Een goede belangenbehartiger kan goed uitleg geven hoe hij aan een bepaalde vergoeding is gekomen en kan dat ook verdedigen naar een verzekeraar. Iedere zaak is anders.
‍
Vergeet niet dat smartengeld weliswaar gevoelsmatig belangrijk is voor een slachtoffer, maar dat andere schadeposten, zoals bijvoorbeeld verlies van arbeidsvermogen, vaak een veel groter financieel belang hebben.
‍
Heb jij vragen over de gevolgen van een ongeval? Chat met ons via Whatsapp, bel ons of laat een telefoonnummer achter op onze website, zodat wij je kunnen terugbellen en nader kunnen informeren.